Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Lathyrus sylvestris & Blitum bonus-henricus

fotò
fotò
Vesso-d'ase

Lathyrus sylvestris

Fabaceae Leguminosae

Autre noum : Jaisso-fèro.

Nom en français : Gesse des bois.

Descripcioun :
La vesso-d'ase trachis dins li bos clar e fre de mountagno. Sèmblo à la grando-jaisso, Lathyrus latifolius, pamens si tijo soun mai alado e ramificado. Li flour soun peréu un pau mai pichoto d'un rose sale mescla de verd o un pau aurenjo coume eici. Poudèn apoundre que lis estile fan mens de 8,5 mm.

Usanço :
Ramentan que li grano de jaisso soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP), se n'en manjas de trop.

Port : Grando erbo
Taio : 60 à 200 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Lathyrus
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae

Ordre : Fabales

Coulour de la flour : Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 13 à 20 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Jun à avoust

Liò : Bos clar - Relarg à jóuinis aubret
Estànci : Mountagnard
Couroulougi : Éuropenco
Ref. sc. : Lathyrus sylvestris L., 1753

fotò
fotò
Sangàri

Blitum bonus-henricus

Amaranthaceae Chenopodiaceae

Àutri noum : Espinarc-bastard, Cago-chin, Erbo-dóu-bouen-Enri, Ouerlo, Orlo.

Nom en français : Epinard sauvage.

Descripcioun :
Lou sangàri es uno planto bèn couneigudo que trachis dins lis ancian cast de fedo e lis ermas riche en azouto. Se recounèis à si fueio en lanço que lou dessouto èi cubert d'esflourado blanco.

Usanço :
"Las raviolos d'erbo 'mé de sangàris soun bèn bouonos" (J.-L. Domenge, LMT, op.cit. p. 58). "Lous sangàris, li chal pas manjar cruds, perqué li a souvènt lou parpalhou' dedins. Lei chal fa couire" (ibid.). Vaqui la receito de la farço de "raiolos" d'Emile Franco (Barver-06) : "A-lei, si mete d'erbos (bletos o sangàrigou), de froumai, en pòu de petrino (ou de viando de dobo), dous òus, en pòu de cebo, de givert e, se voulès, de bàlicou" (A. Grinda, Lou Barverenc, op. cit., p. 76.

Port : Erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Blitum
Famiho : Amaranthaceae
Famiho classico : Chenopodiaceae


Coulour de la flour : Verdo
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 2 mm
Flourido : Printèms - Estiéu

Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2600 m
Aparado : Noun

Liò : Cast - Ermas - Escoumbre e proche dis oustau - Champ
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Blitum bonus-henricus (L.) C.A.Mey., 1829 (= Chenopodium bonus-henricus L., 1753 )

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RRR
ges
R
ges
ges
C
CCC
CCC

Lathyrus sylvestris & Blitum bonus-henricus

ges
ges
ges
ges
ges
ges
R
R

Coumpara Vesso-d'ase emé uno autro planto

fotò

Coumpara Sangàri emé uno autro planto

fotò